Slaapoefentherapie bij pubers

Slaapoefentherapie voor een brede kijk op de puberslaap (11-20 jaar)

Puberhersenen zijn in een soort verbouwing of revisie. Veel gebruikte hersenverbindingen worden sterker gemaakt en de minst gebruikte verbindingen worden weggesnoeid. Tijdens de puberleeftijd vinden er opvallende veranderingen plaats in het slaappatroon: aan de ene kant worden pubers kampioenen in het maken van een goede slaapkwaliteit en aan de andere kant verschuift de inslaap tijd naar een later tijdstip. Door verlate melatonineproductie, blootstelling aan kunstlicht en het gebruik van social media, sociale druk, sport en studie gaan pubers te laat slapen. Menige puber slaapt niet voor 23.00 uur in terwijl er behoefte is aan 9 uur slaap. Pubers komen hierdoor vaak niet aan voldoende slaap of ze rommelen erg met hun bedtijden. Het slaapwaakritme raakt door de chaos en mogelijk slaaptekort verstoord. Er wordt wel gesproken van een sociale jetlag.

Met slaapproblemen naar de oefentherapeut Cesar of Mensendieck?

Oefentherapeuten behandelen het slaapprobleem van een puber als onderdeel van het algemeen dagelijks functioneren. Vroegtijdige hulp voorkomt veel ellende. Pubers lijden vaak onnodig lang voordat zij adequate hulp krijgen bij hun slaapprobleem. Ouders, leerkrachten en zelfs artsen denken vaak dat het onwil of luiheid is dat de puber zo hangerig en lusteloos is, nergens zin in heeft en gedragsproblemen vertoont. Oefentherapeuten helpen om het slaappatroon in een haalbaar en stabiel ritme te brengen. Vaste bedtijden, zowel doordeweeks als in het weekend helpen een gezond ritme te behouden. Er wordt o.a. gewerkt met de invloed van licht/donker, opslomen in de avond, schoolplanning, mediagebruik, sporttiming, lichaamstemperatuur, ontspanningsvaardigheden, stresscoping,  tijdmarkers overdag zoals een haalbare vaste opstatijd.

Slaapoefentherapie behandelt klachten als:

Moeite met inslapen en erg lang uitslapen in het weekend. Rommelige bedtijden, overmatige slaperigheid overdag, Slapeloosheid door stress en piekeren. Herken jij deze slaapklachten? Let dan goed op! Door de combinatie van laat inslapen en vroeg opstaan voor school, werk of sport ontstaat een slaaptekort.

Slaaptekort wordt vaak onderschat terwijl het grote gevolgen kan hebben. Het is zinloos om chronisch slaaptekort alleen te compenseren met uitslapen in het weekend. Snoozen biedt kwalitatief geen echt goede slaap en door uitslapen raakt het bioritme in de war. 

Door onrust of verveling bij het wakker liggen pakt een puber zijn mobiele telefoon erbij. Het blauwe licht uit het scherm en de verhoogde alertheid ontregelt de biologische klok.

Gevolgen van slaaptekort bij jong volwassenen kunnen zijn: vermoeidheidsklachten, verminderde weerstand, gedragsproblemen, passiviteit, hoog risicogedrag, impulsiviteit, concentratieproblemen, verminderde leerprestaties, hoofdpijn en op de langere termijn: angst, depressie, hart- en vaatziekten, verslavingsgevoeligheid 
(eetprobleem, gamen), diabetes en obesitas.

De aanpak van de slaapoefentherapeut

De oefentherapeut is specialist in het bereiken van positieve gedragsverandering en is didactisch sterk. Oefentherapeuten werken aan slaapgedrag, de duur, de kwaliteit en het tijdstip van de slaap. Zowel de invloeden van de dag als de nacht nemen we in onze 24-uurs aanpak onder de loep. Goed slapen kun je leren op verschillende manieren:

• Meer regelmaat aanbrengen in de 24 uur en duidelijke tijdmarkeringen borgen.
• Een vaste opstatijd afspreken en daaraan  (dag)licht, eten en bewegen koppelen.
• Zelfwerkzaamheid, eigen verantwoordelijkheid stimuleren en praktische handvatten aanreiken.
• Waardevolle adem- en ontspanningsoefeningen, loslaat-, gedachtenstop- en focusoefeningen leren om mentaal en fysiek tot rust te komen.
• Theoretische uitleg, door inzichtgevende en educatieve gesprekken (ook met de ouders) over social media gebruik, de biologische klok, voeding, beweging, rust, ritme en regelmaat, lichaamstemperatuur en onbedoelde gewoontevorming. (psycho-educatie en slaaphygiëne)
• Technisch door stimuluscontrole bij frustratie / irritatie in bed, slaaprestrictie bij teveel (uit)slapen, lichttherapie, indien nodig een aanvraag melatoninebepaling of actigrafie.
• Cognitieve gedragstherapie, grip op het eigen denken en handelen, assertiviteitstraining.
• Creatieve hulpmiddelen om op tijd wakker te worden en op te staan, time management o.a. beter leren plannen, leren omgaan met terugval.

De focus van de slaapoefentherapie

Oefentherapeuten richten zich met name op gedragsmatige slaapproblemen en bioritme problematiek. Hun werkveld ligt tussen de huisarts en het slaapcentrum in. Zij hebben oog voor kwetsbaarheids-, oorzakelijke en/of in standhoudende factoren. De puber moet slaperig genoeg zijn, rustig genoeg zijn en moet het slapen ook willen. De therapie is gebaseerd op recente wetenschap (cognitieve gedragstherapie, CGT-i) en direct toepasbaar. Voldoende nachtrust geeft balans, verantwoordelijk gedrag en betere prestaties.

Een gezonde puberslaap werkt beschermend tegen (chronische) klachten in het latere leven. Het is de moeite waard om in gezonde slaap te investeren!