Slaapoefentherapie bij ouderen

Slaapoefentherapie voor alle ouderen met een slechte nachtrust

Met de vergrijzing binnen de samenleving wordt de zorg om de oudere mens steeds harder nodig. Met het vorderen van de leeftijd nemen meestal ook de gezondheidsproblemen toe. Denk maar aan het gezegde: Ouderdom komt met gebreken...
De slaap veroudert ook en daardoor neemt de hoeveelheid diepe slaap steeds verder af, wordt je in de nacht vaker even wakker en verschuift je slaapritme mogelijk naar vroegere tijden.

De slaap wordt ook gevoeliger voor verstoringen in het bioritme. Dit komt onder andere doordat het vaste (werk)ritme in de dagen vervalt met de pensioengerechtigde leeftijd en het  vaak ontbreekt aan voldoende daglicht en bewegen in de buitenlucht. De ooglenzen van de oudere mens kunnen wat vertroebelen waardoor het wel aanwezige licht minder fel op het netvlies aankomt. Het vrijkomen van het hormoon van de nacht "Melatonine" vermindert langzaamaan waardoor er wederom een houvast voor de biologische klok afneemt in kracht.

Samengevat wordt met de leeftijd lekker slapen als een roos steeds lastiger.

Waarom hebben ouderen meer kans op slaapproblemen? 

Slapeloosheid bij ouderen komt misschien nog wel meer voor dan in welke andere leeftijdscategorie dan ook. Naast de bovengenoemde reden van het verouderen van de slaap zelf, spelen er bijkomende klachten een rol. Ouderen kunnen  in de loop van de tijd bijvoorbeeld mentale problemen ontwikkelen zoals angst, depressie, eenzaamheid of onzekerheid. Wanneer het lichaam al vele jaren meegaat ontstaat er slijtage aan de gewrichten, of schade aan de longen, chronische pijn of zijn er ingrijpende operaties nodig. Hart- en bloedvaten kunnen de gezondheid ondermijnen evenals kanker of chronische ziekten als Parkinson, MS, of dementie. Al deze klachten ondermijnen ook de mogelijkheid om zorgeloos en moeiteloos in slaap te vallen en door te slapen.

Zo ontstaan er vicieuze cirkels die zowel de lichamelijke en mentale klachten in stand houden als de slapeloosheidsklachten. Ze beïnvloeden elkaar negatief. Een slechte slaap maakt je extra gevoelig voor pijn en maakt je mentaal kwetsbaarder. De aanpak van de slapeloosheid is juist bij de groep ouderen te vinden een breed ingestoken aanpak, die maatwerk levert op de persoon in zijn of haar specifieke omgeving. Aangrijpingspunten liggen op gedragsmatig gebied, op het sociale domein en in de participatie, zingeving en de kwaliteit van leven.

Slaapoefentherapie behandelt klachten zoals:

Hulp bij afbouwen van slaapmedicatie. Valpreventieprogramma's en groepsbehandelingen voor slapeloosheid.

Moeite met inslapen, doorslapen, wordt u veel te vroeg wakker of combinaties hiervan? Heeft u slaapritmeproblemen? Moet u vaak plassen in de nacht? Slaapt u te vaak (dutjes overdag), blijft u te lang liggen in bed of juist te kort? Heeft u last van vermoeidheidsklachten overdag, overmatige slaperigheid, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, een kort lontje, doemdenken, moedeloos gevoel, piekeren, dan kunt u baat hebben bij behandeling door een Slaapoefentherapeut.

Ook bij chronische pijn, COPD, Parkinson, dementie, tinnitus, eenzaamheid, angsten, depressie, verminderde weerstand, toename van pijnklachten, hoofdpijn, stress, spanning, onzekerheid, overprikkeling of onderprikkeling, verlaagde weerstand kunnen slaapproblemen een ondermijnende factor zijn die de klachten verergert of instandhoudt.

De aanpak van de slaapoefentherapeut

De oefentherapeut is specialist in het bereiken van positieve gedragsverandering. We werken aan de duur, de kwaliteit en het tijdstip van de slaap. Wij werken in de eerstelijns, komen aan huis en kunnen ook in zorginstellingen onze meerwaarde toevoegen. Zowel uw dag als uw nacht nemen we in onze 24-uurs aanpak onder de loep. We doorbreken de vicieuze cirkels waarin u terecht bent gekomen bij slaapproblemen. Goed slapen kunt u leren op verschillende manieren:

• verbeteren van het bioritme door duidelijke tijdmarkeringen in de dag te plaatsen. We werken dus aan ritme, regelmaat, licht, donker, beweging en rust, inspanning en ontspanning.
• zelfwerkzaamheid, u krijgt waardevolle ademhalings- en ontspanningsoefeningen (zelfregulatie) om mentaal en fysiek volledig tot rust te komen en hiermee betere voorwaarden te scheppen om uw brein in slaap te sussen;
• bewegingsactivatie, u leert hoe u binnen uw persoonlijke mogelijkheden kan werken aan lichaamsbeweging, kracht, coördinatie en conditie.
• theoretisch door in gesprekken inzicht te geven in de typische kenmerken van de ouderenslaap, uw slaapgedrag, voeding en lichaamsbeweging, hersengymnastiek en het terugwinnen van leuke uitdagingen en bezigheden in de dag.
• technisch met slaaprestrictie (verminderen van teveel dutjes overdag) en stimuluscontrole (het bed is alleen voor slapen en vrijen en niet om de verveling te ontvluchten);
• praktisch door u bewust te maken van wat u allemaal nog kunt doen, wilt doen en wat u kunt verbeteren, waardoor u meer zingeving ervaart en een betere kwaliteit van leven terugwint.
• door assertiviteitstraining (nee zeggen, grenzen stellen) en timemanagement. Hierdoor overvraagt u uzelf niet meer en komt u goed gereguleerd aan in de nacht.
• door cognitieve gedragstherapie. Gedachten kunnen zowel positief als negatief doorwerken op het dagelijks functioneren en op de slaap. Door oplossingsgericht te leren denken, via omdenken en omwegen, kan je beter omgaan met ongemakken en de strijdbijl leren begraven. U vindt met behulp van de therapeut een gezondere manier om met problemen, belemmeringen of disfunctionele gedachten om te gaan (copingstijl);
• door een oplossings- en doelgerichte aanpak in plaats van probleemgerichte aanpak.

De focus van de slaapoefentherapie

Oefentherapeuten richten zich bij de groep ouderen op slaapproblemen zoals insomnie, hypersomnie en bioritmeproblematiek. Slaapproblemen kunnen ook voortkomen uit slaapstoornissen zoals apneu, Restless Legs, PLMD, tinnitus, of parasomniën. Nachtelijke onrust kan meerdere oorzaken hebben en daarom zoekt de oefentherapeut met u naar oorzaken op biologisch, psychologisch en sociaal vlak. Daarnaast kan er sprake zijn van kwetsbaarheidsfactoren en/of in standhoudende factoren. Ook biedt de oefentherapeut nazorg (na behandeling in het slaapcentrum) voor apneu, restless legs en parasomnieën.

De Slaapoefentherapeut ondersteunt bij het stoppen/afbouwen van slaapmedicatie.