Examenstress en faalangst

In deze tijd van het jaar melden zich met grotere regelmaat jeugdigen bij mij aan in de praktijk die last hebben van spanningen door het komend eindexamen.

Ook de voorafgaande schriftelijke examens leveren al de nodige stress en faalangst.

Klachten waarmee studenten dan komen zijn:

Dit is een typisch patroon van een overdosis aan de stresshormonen adrenaline en cortisol.

Door deze twee hormonen maakt het lichaam zich klaar om in de aanval te gaan, te vluchten of te bevriezen. Voor dit vechten of vluchten is een volle maag of volle darmen erg onhandig, dus zorgt je lijf ervoor dat overbodige ballast wordt “afgevoerd”. Dit geeft misselijkheid, buikpijn, overgeven of heel vaak naar de WC moeten gaan. Maar in ieder geval voel je dat je lichaam zijn eigen gang gaat, dat je de controle niet meer hebt.

De vervelende lichamelijke ongemakken creëren al snel een vicieuze cirkel van angst. De student gaat denken: “als ik vannacht maar niet misselijk ben” of “als ik op school maar niet weer zoveel hoofdpijn krijg” waardoor de angst weer spanning maakt en daardoor zal er juist sneller misselijkheid of hoofdpijn gaan optreden.

De lichamelijke ongemakken en de faalangst zorgen ervoor dat het schoolwerk wordt uitgesteld. Je denkt: “nu lukt het me toch niet dus ik begin later wel”. Gevolg: Je voelt je ellendig door dat uitstellen en je faalangst neemt toe. Faalangst is stress, dus je wordt hier wellicht nog zieker en vermoeider van. Want het einde van het schooljaar laat zich niet uitstellen, de deadline nadert.

Hoe ga je om met examenstress en faalangst??

Wat ik studenten adviseer is grip terug te pakken op zichzelf door aan de slag te gaan met het leren in combinatie met ontspanningsoefeningen en “eerste hulp” oefeningen bij black-out momenten. Samen met mij maken we een overzichtelijke en haalbare planning voor (al) het schoolwerk, waarbij het inplannen van pauzes en ontspannende dingen onontbeerlijk is. We maken een aaneenschakeling van leren-rust-leren-rust, waardoor de stress die opkomt weer zal afnemen. Dit voorkomt ook dat je almaar door zou blijven leren, soms wel tot voorbij middernacht! Door deze gezondere aanpak kunnen studenten al snel weer reëler denken. Doemdenken en scenario denken helpen ECHT niet. Eerlijk denken en bij de feiten blijven is een betere optie. Doordat stilletjes aan het leren toch gaat lukken en de stress afneemt, nemen de klachten ook af. Het zelfvertrouwen komt weer een beetje terug.

Wanneer er weer hoofdpijnvrije dagen zijn, de buik weer rustig is en de nachten weer 8 uurtjes slaap leveren is het tij gekeerd. De hersenen kunnen weer nuchter nadenken en de ziekelijke stress is weg. Natuurlijk is er een gezonde dosis stress nodig om goed te kunnen presteren, echter niet in de hoeveelheden dat je er ziek van wordt!!!!